Nhóm công ty liên kết là một khái niệm quan trọng trong các quy định pháp luật về kiểm soát tập trung kinh tế ở Việt Nam. Điều này có nguyên nhân từ việc khái niệm này được sử dụng để tính (1) ngưỡng thông báo tập trung kinh tế có liên quan (ví dụ như thị phần, doanh thu, hoặc tổng tài sản). Tuy nhiên, Nghị Định 35/2020 lại có cách định nghĩa không rõ ràng thế nào là nhóm công ty liên kết. Cụ thể, Nghị Định 35/2020 định nghĩa một nhóm công ty liên kết là nhóm các công ty cùng chịu sự kiểm soát, chi phối của “một hoặc nhiều công ty” trong nhóm hoặc có bộ phận điều hành chung.

Định nghĩa về nhóm công ty liên kết theo các quy định của Việt Nam về kiểm soát tập trung kinh tế có thể làm phát sinh một số vấn đề sau:

· Để xác định liệu một quan hệ liên kết có tồn tại hay không, Nghị Định 35/2020 đề cập đến sự kiểm soát của một hoặc nhiều công ty mẹ. Đây là cách tiếp cận không phổ biến bởi để xác định một mối quan hệ liên kết giữa hai công ty thì chỉ cần xác định một công ty mẹ duy nhất. Cả Luật Cạnh Tranh Của Liên Minh Châu Âu (Điều 5.4) và Luật Chống Độc Quyền Của Mỹ (định nghĩa về “person” ở Điều 801.1(a)(1)) sử dụng cách tiếp cận là chỉ có một công ty mẹ chi phối duy nhất.

Ví dụ: Bốn công ty A, B, C và D mà trong đó A và B sở hữu lần lượt là 90% và 10% vốn điều lệ của C và A và B sở hữu lần lượt 10% và 90% vốn điều lệ của D. Áp dụng cách tiếp cận chỉ có một công ty mẹ chi phối thì A được liên kết với C, mà không phải D (bởi A chỉ sở hữu 10% vốn điều lệ của D) và B được liên kết với D, mà không phải C (bởi B chỉ sở hữu 10% vốn điều lệ của C). Nhưng theo định nghĩa của Nghị Định 35/2020 thì C và D đều liên kết với cả A và B vì A và B cùng nhau sở hữu 100% vốn điều lệ của C và D.

· Nghị Định 35/2020 còn sử dụng tiêu chí có chung bộ phận điều hành để xác định sự tồn tại của quan hệ liên kết. Tuy nhiên, Nghị Định 35/2020 không làm rõ có bộ phận điều hành chung nghĩa là gì. Theo câu chữ của Nghị Định 35/2020, hai công ty không có chung chủ sở hữu nhưng có chung một Tổng Giám đốc thì vẫn có thể được coi là các công ty liên kết.

· Nếu các ngưỡng thông báo theo Nghị Định 35/2020 bao gồm cả Kiểm Soát Thụ Động (hoặc Thiểu Số) (tùy thuộc quan điểm khác nhau của những người hành nghề), thì sẽ rất khó (nếu không nói là không thể) để liệt kê tất cả các liên kết của một công ty bởi một công ty có khả năng kiểm soát thụ động nhiều công ty hơn là kiểm soát chủ động.

Bài viết được thực hiện bởi Nguyễn Quang Vũ.

Vietnam Business Law