Số lượng cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi có được tính đến khi xác định tư cách công ty đại chúng tại Việt Nam không?

Luật Chứng Khoán 2019 không quy định rõ liệu số lượng cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi có được tính đến khi xác định một công ty có phải là công ty đại chúng hay không. Theo Luật Chứng Khoán 2019, một công ty cổ phần (Công Ty) sẽ được coi là công ty đại chúng nếu:

·         Vốn điều lệ đã góp tối thiểu là 30 tỷ đồng Việt Nam; và

·         Ít nhất 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của Công Ty do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ.

Yêu cầu đầu tiên là rõ ràng và dễ hiểu. Tuy nhiên, không rõ yêu cầu thứ hai là:

(1)     mối người trong số 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn đều phải nắm giữ cổ phiếu phổ thông; hoặc

(2)     chỉ một số (nhưng không cần phải tất cả) nhà đầu tư trong số 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn có thể nắm giữ cổ phiếu phổ thông và phần còn lại trong số 100 nhà đầu tư này có thể nắm giữ cổ phiếu ưu đãi.

Việc đọc luật theo nghĩa đen có vẻ ủng hộ cách hiểu đầu tiên (tức là tất cả các nhà đầu tư phải nắm giữ cổ phiếu phổ thông). Tuy nhiên, nếu xem xét kỹ hơn thì có thể thấy cách giải thích thứ hai hợp lý hơn. Điều này là do:

·         Theo Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi vẫn có một số quyền biểu quyết về các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cổ phần ưu đãi. Theo đó, về lý thuyết mà nói, cổ phần ưu đãi vẫn có thể được coi là “cổ phiếu có quyền biểu quyết”;

·         Yêu cầu thứ hai không loại trừ rõ ràng các cổ đông không nắm giữ cổ phiếu phổ thông (cổ đông không phổ thông) từ việc tính toán ngưỡng 100 nhà đầu tư và không yêu cầu rõ ràng mỗi nhà đầu tư phải nắm giữ cổ đông phổ thông. Do đó, nếu có 50 cổ đông phổ thông nắm giữ 10% cổ phần có quyền biểu quyết và 50 cổ đông không phải là cổ đông phổ thông chỉ nắm giữ cổ phần ưu đãi thì về mặt kỹ thuật, vẫn có thể lập luận rằng nhóm 100 nhà đầu tư vẫn nắm giữ 10% cổ phần có quyền biểu quyết; và

·         Nếu cổ đông không phải là cổ đông phổ thông không được tính vào ngưỡng 100 nhà đầu tư thì một Công Ty có thể lách việc áp dụng Luật Chứng Khoán 2019 bằng cách phát hành cổ phiếu ưu đãi cho số lượng nhà đầu tư không giới hạn. Nhìn chung, các quy định về chứng khoán được thiết kế để bảo vệ các nhà đầu tư bao gồm cả cổ đông phổ thông và cổ đông ưu đãi. Theo đó, cách hiểu đầu tiên có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn (tức là không bảo vệ được cổ đông ưu đãi).

Bài này được viết bởi Lê Thanh Nhật và Nguyễn Quang Vũ.