Theo Nghị Định 155/2020, kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2022, một công ty niêm yết sẽ bị hủy  bỏ niêm yết nếu tổ chức kiểm toán của công ty có ý kiến kiểm toán ngoại trừ đối với các báo cáo tài chính của công ty đó trong ba năm liên tiếp. Đây là một căn cứ hủy bỏ niêm yết mới. Mới đây, Sở Giao Dịch Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chí Minh (HSX) đã quyết định hủy bỏ niêm yết một Công Ty mà kiểm toán có ý kiến ngoại trừ đối với báo cáo tài chính đã được kiểm toán của công ty năm 2019, 2020, và 2021.  Quyết định hủy bỏ niêm yết của HSX làm phát sinh một số vấn đề. Cụ thể,

• Nghị Định 155/2020 không quy định rõ ràng liệu đối với ba báo cáo tài chính trong giai đoạn ba năm như được mô tả trong căn cứ để hủy niêm yết, (1) tất cả ba báo cáo cần được hoàn thành sau ngày 1 tháng 1 năm 2022, hay (2) chỉ báo cáo cuối cùng cần được hoàn thành sau ngày 1 tháng 1 năm 2022, hay (3) cả ba báo cáo không cần phải được hoàn thành sau ngày 1 tháng 1 năm 2022.

• Giải thích theo cách (1) sẽ ảnh hưởng đến ít công ty niêm yết nhất vì cơ quan có thẩm quyền chỉ có thể áp dụng căn cứ hủy bỏ niêm yết này từ năm 2025 khi có báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2022, 2023, và 2024. Giải thích theo cách (3) sẽ ảnh hưởng đến nhiều công ty niêm yết nhất vì bất kỳ công ty nào có ba báo cáo tài chính có ý kiến ngoại trừ của kiểm toán trong quá khứ đều có thể bị hủy bỏ niêm yết. Trong tường hợp trên, dường như HSX đã áp dụng cách giải thích số (2). Nhưng không rõ liệu các cơ quan có thẩm quyền sẽ không áp dụng cách giải thích số (3) hay không.

• Bằng cách áp dụng cách giải thích số (2), HSX đã áp đặt thêm trách nhiệm bất lợi cho một công ty đối với các hoạt động của công ty đó trước ngày Nghị Định 155/2020 có hiệu lực. Điều này trái với Luật Ban Hành Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật cấm một luật được áp dụng hồi tố nếu có quy định làm tăng trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi xảy ra trước ngày luật đó có hiệu lực. Tuy nhiên, HSX có thể phản bác rằng HSX đang áp dụng các quy tắc niêm yết, mà không phải là luật theo quy định của Luật Ban Hành Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật.

Bài viết này được thực hiện bởi Nguyễn Quang Vũ.