Ngày 26/08/2010, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) ban hành Quyết Định 154/QD-VSD (Quyết Định 154/2020) cho phép bên cho vay nhận khoản thế chấp đối với cổ phiếu hoặc chứng khoán đã đăng ký tại VSD (Chứng Khoán Đại Chúng) được phép yêu cầu VSD chuyển giao Chứng Khoán Đại Chúng được cầm cố hoặc thế chấp cho một bên thứ ba do bên cho vay chỉ định, nếu hợp đồng thế chấp hoặc cầm cố cho phép bên cho vay làm vậy.

Trước đây, VSD chỉ chuyển giao Chứng Khoán Đại Chúng cho bên cho vay khi bên cho vay thực hiện việc xử lý tài sản thế chấp, cầm cố là Chứng Khoán Đại Chúng. Theo đó, các quy định cũ có thể gây khó khăn cho bên cho vay do bên cho vay phải tuân thủ các hạn chế về sở hữu trực tiếp các Chứng Khoán Đại Chúng có liên quan (ví dụ: giới hạn sở hữu hoặc các điều kiện đầu tư khác).

Tuy nhiên, các quy định sửa đổi, bổ sung tiếp tục bỏ ngỏ các vấn đề sau:

• Quyết Định 154 vẫn chưa xét đến trường hợp bên bảo đảm không phải là bên có nghĩa vụ chính. Bộ hồ sơ gửi tới VSD vẫn yêu cầu phải có bằng chứng cho việc bên bảo đảm không thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng bảo đảm. Nếu bên bảo đảm không phải người có nghĩa vụ chính, việc xử lý thế chấp sẽ phụ thuộc vào hành động của người có nghĩa vụ chính thay vì hành động của bên bảo đảm. Mặt khác, nếu bên bảo đảm đã đồng ý xử lý các khoản thế chấp hoặc cầm cố Chứng Khoán Đại Chúng có liên quan, các yêu cầu chứng minh cho việc bên bảo đảm không thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng bảo đảm dường như trở nên dư thừa.

• VSD vẫn chưa làm rõ liệu có đồng ý cho bên cho vay không phải là tổ chức tín dụng, thành viên của VSD hoặc tổ chức là chủ tài khoản lưu ký tại VSD được phép "ngăn chặn” việc mua bán Chứng Khoán Đại Chúng đang bị thế chấp hoặc cầm cố cho bên cho vay.

Bài viết được thực hiện bởi Nguyễn Hoàng Duy và biên tập bởi Nguyễn Quang Vũ.